आहे हे असे आहे - १ (शहर) Poem by Rajeev Deshpande

सभोवताल नित्य बदलत आहे
जीवन दिशाहीन वाहत आहे
मुकसाक्षी होऊन जो तो
उद्याची वाट पाहत आहे

महानगरे तुडुंब भरली
यंत्रणा अपूरी पडत आहे
जीवघेण्या स्पर्धेत जो तो
अस्तित्वासाठी लढत आहे

झाडे उरली ओषधापुरती
इमारती जोमाने उठत आहेत
सांडपाणी तुंबले नाल्यांमध्ये
जागोजागी पाईप फुटत आहेत

घाणीचे साम्राज्य फोफावले
रोगराई गळे घोटत आहे
औषध काढे घेत लोक
आला दिवस लोटत आहे

शहर सोडून उडाले पक्षी
डास माश्या अनावर आहेत
गजबजलेल्या गल्ली बोळात
कुत्री डुकरांचा वावर आहे

पाणीपुरवठा घटला निम्मा
पाणीपट्टी दुप्पट आहे
सार्वजनिक नळ निघाले निकाली
घरोघरी हापश्या आटत आहेत

वीजपुरवठा झाला अनियमीत
पंखे दिवे मंद आहेत
पोस्टमन येतात बिलापुरते
अर्धे दूरध्वनी बंद आहेत

रेल्वेगाड्या रोजच उशीरा
वेळ घालवण्याचा सराव आहे
स्थानकातून बाहेर पडताच
रिक्षावाल्यांचा घेराव आहे

उन्हातान्हात काम करत
मजुरांचे रक्त आटत आहे
जागोजागी फलक लावत
पुढारी श्रेय लाटत आहेत

तोंडं काळवंडतात गरीबांची
हातावर ज्यांचे पोट आहे
चेहरे झाकतात सुखवस्तु कारण
हवेत धुळीचे लोट आहेत

महागाई भिडली आकाशाला
सामान्यांचे जीणे बिकट आहे
घोटभर चहा झाला महाग
रस्त्यांवर महाप्रसाद फुकट आहे

रहदारीची अवघी वाट लागली
मुजोरी अरेरावीचा सूर आहे
जनावरे रस्त्याच्या मधोमध उभी
वाहनांमागून काळा धूर आहे

फुटपाथ वर जागा नाही
मार्गांवर वाहनांची रीघ आहे
खड्डे चुकवून बाजुला जाताच
कडेला गिट्टीरेती चे ढीग आहेत

चौंकांचे सुशोभिकरण झाले
रस्त्यांवर खड्डे कायम आहेत
ट्रॅफीक सिग्नल बंद असावेत
असा अलिखित नियम आहे

शाळकरी बाळ्या बाईक चालवितो
आई कौतुकाने पाहत आहे
आजीला नातवाची काळजी
बाप पेट्रोलची चिंता वाहत आहे

प्रथमच घोड्यावर बसला नवरदेव
मित्र त्याला चिडवीत आहेत
सूर्यालाही लाजवेल अशा प्रकाशात
बॅंडवाले बेफाम बडवित आहेत

वरात ढेपाळली चौकांमध्ये
साठी उलटलेले नाचत आहेत
फटाक्यांच्या धुराने गुदमरले वराती
चहूबाजूंनी वाहने साचत आहेत

जीवनात प्रसंग कसेही येवोत
स्वाभिमान सर्वांना अवगत आहे
गळपट्टा घालून का होईना
लोक ताठ मानेने जगत आहेत

प्रत्येक गोष्ट सरकारवर ढकलत
नागरिक कर्तव्य विसरत आहेत
सल्ले द्यायला सदैव तत्पर
सहकार्य करायला कचरत आहेत

बदल निसर्ग नियम खरा
पूर्वापर गिरवलेला कित्ता आहे
पुरूषार्थ तेवढा कायम राहतो
दृश्यावर काळाची सत्ता आहे

कल्पनेच्या भरा-या पडतात थिट्या
नियतीच्या हाती दोर आहे
कितीही करा उठापटक
काळ शेवटी शिरजोर आहे!
*****
~ राजीव निळकंठ देशपांडे