Antjie Krog Poems

neither the moist intimacy of your eyelids fair as fennel
nor the violence of your body withholding behind sheets
nor what comes to me as your life
...

under orders from my ancestors you were occupied
had I language I could write for you were land my land
...

tonight everything speaks through the dead
towards me
your brittle bundle of bones
...

„Table Mountain symbolized all that is strange and enigmatic to an ‚outsider'
looking in at the Cape of Good Hope."
Hoerikwaggo - Images of Table Mountain Nicolaas Vergunst

1.
van binne van buite
van binne buite van buite binne
van binneste buite na buitenste binne
van binne en buite benoemers na binne en buitenste berg

van binne van buite
van binne buite hang buite binne saam
hang binne benoemers met buitenste berg van binne na buite
van buite na binne
van binne buite

van binne Camissa van binne soet water
van binne Camissa van buite vars water
van binneste binne vars water vars soet
van binne van buite

van buite Golfo van buite Golfo dentro
van buite Golfo dentro das Serras van buite
van buite Golfo
van buite van binne

van binne buite van buite buite
van bobaas benoemers van die berg van die water
van buitenste binne na binneste buite

van binne van buite
van noem en van vat
van vat en verwoes
van verwoes en verrot
van binne van buite
van binneste vat van buitenste noem


van toevlug van uitvlug
van uitvlug van skeidslyn
van skeidslyn as lyn tussen orde en chaos
van buitenste buite
van binne

ek sien 'n portaal ek sien'n bewaker
ek sien ‘n plek ek sien net soet water
van binne van buite
van noem en van vat
van toevlug van uitvlug
van berg van die see van berg van die tafel
van binne van buite
van binneste binne van buitenste binne

van hoop van apart
van apostel van governor
van hoofman van vat van hoofman van gee
van ruilplek van stormplek
van godplek van geeplek
van vat en van vat

2.
van binne van buite
van binne buite van buite binne
van binneste buite na buitenste binne
van binne en buite benoemers na binne en buitenste berg

van binne van buite
van binne buite hang buite binne saam
hang binne benoemers met buitenste berg van binne na buite
van buite na binne
van binne buite

van binne Camissa van binne soet water
van binne Camissa van buite vars water
van binneste binne vars water vars soet
van binne van buite

van buite Golfo van buite Golfo dentro
van buite Golfo dentro das Serras van buite
van buite Golfo
van buite van binne

van binne buite van buite buite
van bobaas benoemers van die berg van die water
van buitenste binne na binneste buite

van Tafelberg Klipman van buite Mons Mensa
van binne van buite
van binne buite van buite binne
van tafel van klip van binne van buite
Mons Mensa van klip en van buite
Mons Mensa van klip en van Mensa
Hoerikwaggo van binne van buite
van binneste buite Hoerikwaggo van buite
Hoerikwaggo van binne Hoerikwaggo van buite
Hoerikwaggo van binneste buite

sonder godsdiens van buite
is hulle diere van binne
as diere het hulle geen siele van binne
van buite

sonder siele van binne
is hul gedoemdes van buite
is daar geen regte van binne
van diegene van buite
op land of op lewe

3.
van binne van buite
van binne buite van buite binne
van binneste buite na buitenste binne
van binne en buite benoemers na binne en buitenste berg

van binne van buite
van binne buite hang buite binne saam
hang binne benoemers met buitenste berg van binne na buite
van buite na binne
van binne buite

van binne Camissa van binne soet water
van binne Camissa van buite vars water
van binneste binne vars water vars soet
van binne van buite

van buite Golfo van buite Golfo dentro
van buite Golfo dentro das Serras van buite
van buite Golfo
van buite van binne

van binne buite van buite buite
van bobaas benoemers van die berg van die water
van buitenste binne na binneste buite

Umlindi
Umlindi We
Umlindi Wemingizi
Umlindi Wemingizimu
van binne van buite
van binneste buite Umlindi
Umlindi Wemingizimu
Umlindi kwaggo
Hoeri Umlindi
Hoerikwaggo Umlindi
Umlindi Wemingizimu Hoerikwaggo Mons Mensa

berge van buite is die wêreld van binne
is buite nou binne en binne nou buite

party bestyg berge om verder te sien
party bestyg berge om die self af te lê
party bestyg berge om 'n God te aanbid
party bly bloot teen die hange

party bestyg berge om hulleself te toets
party bestyg berge om grense te skep
party bestyg berge om hulde te bring
party bly in grotte bloot teen die hange

party bestyg berge om daaroor te heers
party bestyg berge om verdeling te bring
tussen binne en buite
en binneste binne en buitenste buite
binneloos buite buiteloos buite
buitenste buiteloos buite
buitenste buite van buite
wanneer gaan binne en buite van binnebuite tot niet

4.
van binne van buite
van binne buite van buite binne
van binneste buite na buitenste binne
van binne en buite benoemers na binne en buitenste berg

van binne van buite
van binne buite hang buite binne saam
hang binne benoemers met buitenste berg van binne na buite
van buite na binne
van binne buite

van binne Camissa van binne soet water
van binne Camissa van buite vars water
van binneste binne vars water vars soet
van binne van buite

van buite Golfo van buite Golfo dentro
van buite Golfo dentro das Serras van buite
van buite Golfo
van buite van binne


van binne buite van buite buite
van bobaas benoemers van die berg van die water
van buitenste binne na binneste buite
van buite van binne
binbuite buitbinne
buitbinnende buite binbuitende binne
van binte van buide
van buidbintende buide
van buide binte van binte buide
van buidenste binte van bintenste buide
van binbuid
bnuid bnid
bnidbnuid
bnud
...

since we started walking
this road the irises
finished blooming the still
abandoned eyeballs of
...

while she makes tea something strangely
familiar flows down her inner thigh. like ink.
after many years she bleeds again.
...

von innen von außen
von innen außen von außen innen
vom innersten außen zum äußersten innen
von inneren und äußeren Namensgebern zum inneren und äußersten Berg

von innen Camissa von innen Süßwasser
von innen Camissa von außen Frischwasser
vom innersten innen Frischwasser frisch süß
von innen von außen

von außen Golfo von außen Golfo Dentro
von außen Golfo Dentro das Serras von außen
von außen Golfo
von außen von innen

von innen von außen
vom Benennen und Nehmen
vom Nehmen und Verwüsten
vom Verwüsten und Verrotten
vom Nehmen und Nehmen und Nehmen

2.

von innen von außen
von innen außen von außen innen
vom innersten außen zum äußersten innen
von inneren und äußeren Namensgebern zum inneren und äußersten Berg

von innen Camissa von innen Süßwasser
von innen Camissa von außen Frischwasser
vom innersten innen Frischwasser frisch süß
von innen von außen


von außen Golfo von außen Golfo Dentro
von außen Golfo Dentro das Serras von außen
von außen Golfo
von außen von innen

vom Tafelberg Klipman von außen Mons Mensa
von innen von außen
von innen nach außen von außen nach innen
von der Tafel aus Stein von innen von außen
Mons Mensa aus Stein und von außen
Mons Mensa aus Stein und von Mensa
Hoerikwaggo von innen von außen
Vom innersten außen Hoerikwaggo von außen
Hoerikwaggo von außen Hoerikwaggo von innen
Hoerikwaggo vom innersten außen

Sie sind verloren von außen
Sie haben keine Rechte von innen
Auf Land auf Leben
Auf einen lebendigen Stamm auf Nachleben

3.
von innen von außen
von innen außen von außen innen
vom innersten außen zum äußersten innen
von inneren und äußeren Namensgebern zum inneren und äußersten Berg

von innen Camissa von innen Süßwasser
von innen Camissa von außen Frischwasser
vom innersten innen Frischwasser frisch süß
von innen von außen

von außen Golfo von außen Golfo Dentro
von außen Golfo Dentro das Serras von außen
von außen Golfo
von außen von innen


von innen nach außen von außen nach innen
von meisterhaften Namensgebern zum Berg vom Wasser
vom äußersten nach innen vom innersten nach außen

Umlindi
Umlindi We
Umlindi Wemingizi
Umlindi Wemingizimu
Von innen nach außen
Vom innersten außen Umlindi
Umlindi Wemingizimu
Umlindi kwaggo
Hoeri Umlindi
Hoerikwaggo Umlindi
Umlindi Wemingizimu Hoerikwaggo Mons Mensa

Manche steigen auf Berge um weiter zu sehn
Manche steigen auf Berge um das Selbst abzulegen
Manche steigen auf Berge um zu fliehn
Manche leben einfach an Hängen
Manche steigen auf Berge um sich zu prüfen
Manche steigen auf Berge um Grenzen zu ziehn
Manche steigen auf Berge um Huld zu erbringen
Manche leben in Höhlen
Manche leben leicht an den Hängen

4.
von innen von außen
von innen außen von außen innen
vom innersten außen zum äußersten innen
von inneren und äußeren Namensgebern zum inneren und äußersten Berg

von innen Camissa von innen Süßwasser
von innen Camissa von außen Frischwasser
vom innersten innen Frischwasser frisch süß
von innen von außen


von außen Golfo von außen Golfo Dentro
von außen Golfo Dentro das Serras von außen
von außen Golfo
von außen von innen

innen außen bläst außen aus
vom äußersten innen bläst innerstes aus
von außen bläst innen
in-außen blas-innen
aus-innerstes aus gebläst äußerstes ein
von geblas-äußerstes innerlich
von geausblas aus ein
von gesaus-blasin
von gesinnet aus
gsgnt
gesegnet
...

1.
from inside from outside
from in outside from out inside
from innermost outside to outermost inside
...

jy laat my voor loop, maar bly self skuins staan
sit jou vingers liggies op my rug sodat
my somerskouers verby jou lapelle skuur
my werwels loop uit in lig

skaamteloos kom lê jou oë op my arms
sulke nat swart oë het jy wat nooit knip nie - nugter
gly dit my borste binne
ek word daarvan litterig, lieflik, ligter

as wyn direk die slagaar giet
sak jou mond swaar oop om die glas
subiet word my lyf totaal orgaan

later as geswolle wond deur jou voorarm
teen die muur geknel - ontplof my ganse skelet
en bars verby die wit versperring van vel
...

1.

tussen jou en my
hoe verskriklik
hoe wanhopig
hoe vernietig breek dit tussen jou en my

soveel verwonding vir waarheid
soveel verwoesting
so min het oorgebly vir oorlewing

waar gaan ons heen van hier?

jou stem slinger
in woede
langs die kil snerpende sweep van my verlede

hoe lank duur dit?
hoe lank vir ‘n stem
om ‘n ander te bereik

in dié land so bloeiende tussen ons


2.

in die begin is sien
sien vir eeue
die kop vul met as
geen suurstof
geen spriet
by sien word eindelik woord gevoeg
en die oog stort af in die woedende wond

hoor! hoor die opwel van medemenslike taal
in haar sagte weerlose skedel
en hoor die stemme
die talige stemme van die land
almal gedoop in die lettergreep van bloed en hoort
be-hoort die land uiteindelik aan die stemme wat daarin woon
lê die land aan die voete van verhale
van saffraan en amber
engelhaar en kwets
dou en eer en draad


3.

woordeloos staan ek
waar sal my woorde vandaan kom?
vir die doeners
die huiweraars
die banges
wat bewend-siek hang
aan die geluidlose ruimte van ons onherbergsame verlede

wat sê ‘n mens?
wat de hel dóén ‘n mens
met dié drag ontkroonde geraamtes, oorsprong, skande en as

die land van my gewete verdwyn sissend
soos ‘n laken in die donker


4.

ons dra die dood
in duisend klowende gedaantes
drummelend
droef
dra ons die dood

hy klamp sy mond aan ons hart
hy drink steunend
hoe wars lok die lig op ons vel
dit weet
ons mense dra die dood
dit lyk na onsself
ons maghe spoel daar swart van
‘n buidel van ink
ons dra die dood die huis binne
en ‘n taal sonder genade
alles ruik ineens na geweld

die dood klap sy beroulose kleppe in ons taal
ja, die onverdrote deeglike dood


5.

hier langs die lang wit skaduwee
waar ek die weeklaag van sprinkaan wou agterlaat
van sprinkaan en dood wou laat, hoor ek die geluid
die geluid van weeklaag

hier langs die lang wit skaduwee
waar ek glans gryp, eer gryp wat ooit glans was en luisterryk wit
het ek die waarheid gehoor en hoe om dit geweld aan te doen

dat ek reis dat ek afreis langs die koring en kaf van my verlede
wat voortkruip op sy dodelike knieë sonder om ooit een maal op te kyk
dat ek op my knieë voortklou na die plek

na die ademligte plek waar die lig nooit net wapper nie
hier allangs die lang wit skadu van dodelike en gemolesteerde waarheid
begraaf ons vele begraaf ons sonder dooskleed of ritueel

vele begraaf ons en uit die grafte spruit daar
die skaduwee spruit glans en klitsgras en koring
die geluid van sprinkaan hier langs die lang wit skadu

en my verlede sit so goed in sy tande al langs
sy tande sit dit goed in die skadu van sulfer en aluin en dit word tyd
die tyd van moordenaar en skaamte en tin

ek bly glip bly glip uit die waarhied
terwyl langs my die lang wit skaduwee sidder
wat ek was loop bruusk die lang wit siddering van as en skuld

sny my ek wat steeds glip in die lang wit skaduwee
uit tyd uit willekeur en leuens uit die onhoudbare siddering
allangs die leegheid van weeklaag en skadu

sny my van wraak en verlies van ruïne
sny my die lang wit litteken die ligeen en as sny my vry
in berou o my hand my hand gryp die laken soos ‘n keel


6.

die liggaam beroof
die blind gefolterde keel
die prys van die land van verskrikking
is die grootte van ‘n hart

verdriet draal so alleen
as die stemme van die angstiges verdrink op die wind

jy gee nie op nie
jy trap ‘n voetpad oop met seer versigtige stappe
jy sny my los

in lig in - liefliker, ligter en kraniger as lied

mag ek jou vashou my suster
in dié brose oopvou van ‘n nuwe, enkele medewoord


7.

diepste hart der harte
hart wat net kan bars uit hierdie swart aarde
onverskrokke
met tande ferm
in die slagaar van die enigste waarheid wat altyd opstaan
en in dié land is goddank altyd dié wat opstaan
opstaan en opstaan
teen die ander in
teen die eie in
teen geweld en onreg in
ek besing dié verblindende medemenslike hart
met ‘n lied van hoort en behoort
die keel smeul in trane
vir een kortstondig skitterende oomblik is dié land
waaragtig ons algar s'n

o my allerhart, jy kom verruk op die been!


8.

vanweë die verhale van verwondes
lê die land nie meer tussen ons nie
maar binne-in

sy haal asem
gekalmeer na die litteken
aan haar wonderbaarlike keel

in die wieg van my skedel sing dit
ontbrand dit
my tong my binneste oor die gaping van my hart
sidder vorentoe na die buitelyn
van ‘n woordeskat nuut in sag, intieme keelklanke

van my siel leer die retina oopgaan
daagliks - ‘n duisend woorde
skroei my tot ‘n nuwe tong

ek is vir altyd verander. Ek wil sê
vergewe my
vergewe my
vergewe my

jy wat ek veronreg het - seblief
neem my
met jou saam


9.

wat doen ‘n mens met die oue
wat so lustig saamstink in die nuwe
die ou virus beman reeds flink die nuwe kleppe

hoe herken mens die oue
met sy rassisme en slym
sy onveranderde besitlike voornaamwoord
wat is die verlede tyd van die woord haat
wat is die simptoom van gebrutaliseerde bloed
van pyn wat nie taal wou word nie
van pyn wat nie taal kón word nie

wat doen ‘n mens met die oue
hoe word jy jouself tussen ander
hoe word jy heel
hoe word jy vrygemaak in begrip
hoe maak jy goed
hoe sny jy skoon
hoe ná kan die tong tilt aan teerheid
of die wang aan versoening

‘n punt
‘n lyn wat sê: van hier af
van dié moment af
gaan dit anders klink
want al ons woorde lê naas mekaar op die tafel
bibberend van die kleur van mens
ons weet nou mekaar
mekaar se kopvel en reuk mekaars bloed
ons weet die diepste geluide wat mekaar
se niere maak in die nag
ons is stadig mekaar
opnuut
nuut
en hiér begin dit


10.

(maar as die oue nie skuldig is nie
nie skuld bely nie
kan die nuwe natuurlik ook nie skuldig wees nie
en nooit voor stok gekry word
as hy die oue herhaal nie
alles begin dus van voor af aan
dié slag anders ingekleur)
...